Giới hữu trách Việt Nam đã quyết định khởi tố Linh mục Nguyễn Văn Lý, một tu sĩ Công giáo bất đồng chính kiến, về tội gọi là “Tuyên truyền chống nhà nước.”
Tường thuật của các hãng thông tấn AFP, AP và Reuters hôm thứ hai trích thuật tin tức của các cơ quan truyền thông nhà nước Việt Nam nói rằng: ngoài việc quyết định khởi tố vụ án nhắm vào Linh mục Nguyễn Văn Lý, chính quyền tỉnh Thừa Thiên-Huế, cũng đã quyết định thực hiện điều mà họ gọi là “thay đổi nơi quản chế hành chánh đối với bị can Lý.”
Nguồn tin của các nhân vật tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền Việt Nam cho biết mới đây, vị Linh mục năm nay 59 tuổi này đã bị công an đến bắt tại Nhà Chung của Giáo Phận Huế và áp giải tới Nhà Thờ Bến Củi, một họ đạo bị cô lập nằm cách thành phố Huế khoảng 20 km.
Các nhân vật đối kháng nói rằng việc thuyên chuyển một linh mục Công giáo là quyền hạn của giám mục, nhưng Linh mục Lý đã bị đưa đi nơi khác mà không có sự chấp thuận của vị giám mục địa phận Huế.
Bản tin hôm chúa nhật của một hãng tin trên mạng ở Việt Nam cho biết: Linh mục Lý đã tuyên bố tuyệt thực cho đến ngày 26 tháng 3 năm 2007 và ông thanh thản chờ đợi lần thứ 3 đối diện với Tòa án của chính quyền Cộng sản Việt Nam.
Theo tố cáo của nhà cầm quyền Hà Nội: Linh mục Nguyễn Văn Lý, người mà họ gọi là “đang phải chấp hành lệnh quản chế hành chánh tại chỗ sau khi được đặc xá hồi đầu năm 2005”, đã “cấu kết với những phần tử phản động trong và ngoài nước để chống đối nhà nước, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng.”
Tin của Thông Tấn Xã Việt Nam và đài truyền hình VTV1 ở Hà Nội nói rằng Linh mục Lý đã lôi kéo ông Nguyễn Phong và một số người khác thành lập Đảng Thăng Tiến, sau đó cùng với Đảng Vì Dân ở hải ngoại thành lập “Liên Đảng Lạc Hồng” và dự định tổ chức công khai hóa đảng này vào đêm giao thừa Tết Đinh Hợi.
Báo chí Việt Nam cũng xác nhận vụ trấn áp nhắm vào Linh mục Lý hôm 18 tháng 2 và cho biết rằng: khi tiến hành kiểm tra hành chánh nơi ở của Linh mục Lý, công an đã “thu giữ 6 máy tính, sáu máy in, hàng chục điện thoại kết nối internet, trong đó có 136 sim điện thoại di động và hơn 200 kg giấy tờ, tài liệu.”
Theo các cơ quan thông tấn quốc tế, vụ trấn áp Linh mục Nguyễn Văn Lý diễn ra trong lúc Hà Nội và Tòa thánh Vatican đang thảo luận về việc thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong vài năm gần đây, có dấu hiệu cho thấy mối quan hệ giữa đôi bên đã bớt căng thẳng và tháng giêng vừa qua thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã được Đức giáo hoàng Benedicto 16 tiếp kiến.
Tưởng cũng nên nhắc lại rằng vị tu sĩ bất đồng chính kiến này đã bị giới hữu trách Việt Nam bắt giữ sau khi gởi thư điều trần trước quốc hội Hoa Kỳ về tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam năm 2001.
Ông bị tuyên án 15 năm tù về tội gọi là “phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân”, nhưng được thả ra khỏi tù trong đợt đặc xá hồi tháng 2 năm 2005. Trước đây, đại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội vẫn thường xuyên theo dõi sự đối xử của giới hữu trách Việt Nam đối với Linh mục Lý, nhưng hôm thứ hai, các giới chức sứ quán đã từ chối bình luận về những diễn tiến mới này.
Bên cạnh vai trò là một nhà lãnh đạo tinh thần của Đảng thăng tiến và Liên đảng Lạc Hồng. Linh mục Tadeo Nguyễn Văn Lý còn là thành viên của một phong trào dân chủ được thành lập ở Việt Nam hồi tháng Tư năm ngoái, có tên là Khối 8406.
Mới đây, một thành viên của khối này ở Hà Nội, luật sư Nguyễn Văn Đài đã dành cho Ban Việt Ngữ đài VOA cuộc phỏng vấn sau đây. Xin mời quí vị bấm vào đường dẫn sau đây để nghe hoặc tải xuống bài phỏng vấn luật sư Nguyễn Văn Đài:
Tòa Soạn Đối Thoại (doi-thoai.com): Đối Thoại đã sao chép bài phỏng vấn từ các chương trình phát thanh cuả VOA. Trong mục đích gởi đến độc giả các bài phỏng vấn bằng dạng viết thật nhanh, nếu có sự sơ sót , xin tác giả , độc giả và đài VOA thông cảm. Mời độc giả nghe lại buổi phát thanh để hiệu đính các chỗ sai trước khi sử dụng.
VOA: Như luật sư vẫn biết thì lâu nay chính quyền Việt Nam vẫn thường xuyên lục soát nhà cửa của các nhân vật tranh đấu cho tự do dân chủ ở trong nước, nhưng hầu như không có vụ nào được báo chí nhà nước loan tin. Nhưng lần này thì vụ lục soát nơi cư ngụ của linh mục Nguyễn Văn Lý được các cơ quan Việt Nam loan tin rất rộng rãi, ngay cả trên truyền hình cũng có loan tin. Luật sư có nhận xét như thế nào trước sự kiện này.
Ls Nguyễn Văn Đài: Theo đánh giá của cá nhân tôi thì qua sự việc họ bắt giữ một số thành viên của đảng Thăng Tiến tại Huế, trong đó có Nguyễn Phong là trưởng đại diện. Sau nhiều ngày thẩm vấn và sau khi họ cho anh xem cuốn băng video về việc khám xét phòng ở của linh mục Nguyễn Văn Lý và họ nói rằng linh mục Nguyễn Văn Lý đã đầu hàng thì tinh thần của anh Nguyễn Phong suy sụp hoàn toàn và anh đã quyết định rời bỏ cuộc đấu tranh cho tự do dân chủ của đất nước.
Qua sự việc của anh Nguyễn Phong thì có lẽ giới an ninh cộng sản đánh giá rằng đối với phong trào dân chủ ở trong nước thì cha Lý là linh hồn, là người nắm vai trò quyết định và có ảnh hưởng lớn đến tất cả các thành viên khác. Cho nên họ đã quyết định khởi tố lm Nguyễn Văn Lý theo điều 88 của Bộ luật hình sự, cũng như công bố trên truyền hình cũng rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mục đích duy nhất của họ là nhằm lung lạc tinh thần đấu tranh của các nhà đấu tranh cho dân chủ khác. Nhưng theo quan điểm của tôi thì đánh giá của họ là sai lầm. Bởi vì linh mục Nguyễn Văn Lý chỉ ảnh hưởng đến một số thành viên của đảng Thăng Tiến cũng như một số thành viên của Khối 8406 thôi. Còn những nhóm hoạt động đấu tranh cho tự do dân chủ ở Việt Nam, đặc biệt là ở Sài Gòn thì họ hoạt động hoàn toàn độc lập với nhóm của linh mục Nguyễn Văn Lý. Cũng như các nhà đấu tranh dân chủ ngoài Bắc, ở Hà Nội và Hải Phòng thì cũng hoạt động rất độc lập. Cho nên việc họ khởi tố đối với linh mục Nguyễn Văn Lý với mục đích nhằm đánh vào tinh thần của phong trào dân chủ ở trong nước là hoàn toàn sai lầm. Điều đấy hoàn toàn không đúng. Theo tôi, mục đích của họ là như vậy.
VOA: Với tư cách là một người đã tranh đấu để bảo vệ cho nhân quyền Việt Nam và cổ xướng cho dân chủ tự do ở Việt Nam, và chính bản thân ông cũng đã từng bị trải qua nhiều hành động sách nhiễu, đàn áp của chính quyền CSVN. Trước tình hình trấn áp có vẻ gia tăng của giới hữu trách Hà Nội đối với phong trào dân chủ trong nước thì luật sư có ý kiến như thế nào ạ?
Ls Nguyễn Văn Đài: Việc chính phủ CSVN đã để cho các phong trào dân chủ ở trong nước được tự do phát triển trong năm 2006, đồng nghĩa với việc ra đời của khối 8406, Liên Minh Dân Chủ Nhân Quyền Việt Nam cũng như một số chính đảng là để họ nhằm mục tiêu là tổ chức thành công hội nghị APEC vào tháng 11, cũng như để các nước đồng ý cho Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại quốc tế WTO. Nhưng sang đến năm 2007 thì họ đã có rất nhiều hành động trấn áp nhằm vào những nhà đấu tranh dân chủ. Tôi cho rằng đây là một sự thách thức, không chỉ đối với phong trào đấu tranh dân chủ trong nước mà còn thách thức cả cộng đồng quốc tế nữa. Bởi vì nếu cộng đồng quốc tế mà không có những phản ứng hoặc không có sự lên án đối với những hành động trấn áp phong trào dân chủ trong nước thì chính quyền CSVN sẽ dám làm tới. Họ có thể tiêu diệt toàn bộ phong trào đấu tranh trong nước.
Qua sự kiện này chúng tôi mong muốn rằng cộng đồng quốc tế có tiếng nói quan trọng hơn nữa đối với công cuộc dân chủ hóa của Việt Nam.
