Trả lời phỏng vấn Free News Agency(FNA)

Tường trình của FNA từ Hà Nội:

Chính quyền cộng sản Việt Nam điên cuồng đàn áp luật sư Nguyễn Văn Đài.

Hơn một tháng qua, chính quyền cộng sản Việt Nam đã điên cuồng tìm mọi cách để đàn các nhà dân chủ ở Việt Nam, mở đầu là ngày 3-2-2007, an ninh cộng sản tấn công bất hợp pháp vào Văn phòng luật sư Thiên Ân trong khi luật sư Lê Thị Công Nhân đang giúp cho một số sinh viên tìm hiểu về nhân quyền. Ngay trong đêm 3-2 an ninh cộng sản tiến hành khám xét Văn phòng, thu giữ tài sản và tài liệu của cá nhân luật sư Nguyễn Văn Đài. Chiều ngày 4-2 an ninh cộng sản tiến hành khám nhà luật sư Nguyễn Văn Đài và luật sư Lê Thị Công Nhân, thu giữ tài sản và tài liệu của cá nhân hai luật sư. Những ngày tiếp theo an ninh cộng sản liên tục triệu tập để thẩm vấn hai luật sư.

Dưới sức ép của an ninh cộng sản, ngày 10-2-2007, Ban chủ nhiệm và đại diện Hội đồng khen thưởng kỷ luật của Đoàn luật sư Hà Nội đã mời luật sư Nguyễn Văn Đài đến làm việc vào ngày 12-2-2007. Hôm đó luật sư có hẹn bác sĩ từ trước nên không tới.

An ninh cộng sản cũng đã gây sức ép với Phòng đăng ký kinh doanh thuộc sở Kế hoạch và đầu tư Hà Nội để ra quyết định và thông báo thông thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của Công ty TNHH Dịch thuật và Tư vấn Việt Luật vào ngày 28-2-2007, ông Nguyễn Văn Đài là một thành viên sáng lập và là giám đốc điều hành của công ty.

Ngày 1-3-2007, Ban chủ nhiệm và Hội đồng khen thưởng kỷ luật của Đoàn luật sư Hà Nội viết giấy mời lần 2 để mời luật sư Nguyễn Văn Đài đến làm việc vào ngày 12-3-2007.

Phóng viên của FNA đã gặp luật sư Nguyễn Văn Đài để tìm hiểu quan điểm của ông về những sự việc đã và đang diễn ra với cá nhân ông.

Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết ông là luật sư thuần tuý hoạt động trong lĩnh vực nhân quyền và tự do tôn giáo, trong đó ông có quan hệ và giúp đỡ pháp lý cho hầu hết các nhà đấu tranh dân chủ trong nước, điều này làm cho chính quyền cộng sản hết sức tức giận, trong cả năm 2006 không biết bao nhiêu lần họ triệu tập để thẩm vấn, họ cho người theo dõi, giám sát thường xuyên, điện thoại, internet thường xuyên bị cắt, ông cũng nhớ nổi mình đã bị cắt bao nhiêu số điện thoại, gần đây nhất ngày 23-2-2007, họ đã cắt cùng lúc 6 số máy điện thoại của Công ty và nhân viên.

Về việc an ninh cộng sản đang điều tra ông theo điều 88 Bộ luật hình sự, ông cho biết tất cả những tài liệu mà an ninh cộng sản thu giữ tại nhà riêng và trụ sở của Văn phòng luật sư đều là tài liệu có trên mạng internet toàn cầu, ai cũng có thể có được. Hiến pháp Việt Nam qui định công dân có quyền được thông tin, do vậy ông cũng như những người Việt Nam khác đều có quyền tiếp cận những thông tin nó, có quyền lưu trữ để nghiên cứu mà không hề vi phạm pháp luật. Theo tinh thần của điều 88, thì chỉ những người nào sử dụng các tài liệu đó nhằm mục đích chống lại nhà nước tức là chống lại các cơ quan trong hệ thống lập pháp, hành pháp và tư pháp bằng hình thức kêu gọi bạo động hay vũ trang bất hợp pháp thì mới coi là vi phạm. Còn sử dụng những tài liệu đó với mục đích đấu tranh cho tự do, dân chủ và nhân quyền nhằm mục đích xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh thì nên được nhà nước khen thưởng.

Về việc phòng đăng ký kinh doanh(ĐKKD) ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của Công ty TNHH Dịch thuật và Tư vấn Việt Luật, luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết phòng ĐKKD đã nhầm lẫn khi cho rằng Công ty của ông kinh doanh các tài liệu đó. Khoản 3 điều 7 Luật doanh nghiệp qui định: “ Cấm hoạt động kinh doanh gây phương hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam và sức khoẻ của nhân dân, làm huỷ hoại tài nguyên, phá huỷ môi trường”. Ở đây thứ nhất Công ty của luật sư Đài không kinh doanh các tài liệu có nội dung đó, thứ hai là chưa có kết luận của cơ quan nào nói rằng những tài liệu thu giữ tại trụ sở Công ty là có nội dung chống nhà nước Việt Nam. Theo luật sư Nguyễn Văn Đài những tài liệu đó là về nhân quyền và dân chủ và quan trọng hơn các tài liệu đó là của cá nhân ông, không phải của công ty. Khi nói đến kinh doanh thì phải có hoạt động mua bán trao đổi, nhưng ở đây công ty của ông Đài không làm việc đó, an ninh cộng sản không chứng minh được việc đó.

Luật sư Đài cho biết thêm, công ty của ông có một người quốc tịch Mỹ gốc Việt đầu tư, cho nên ông sẽ đề nghị chính phủ Mỹ can thiệp vào việc này vì liên quan đến công dân của họ đầu tư vào Việt Nam. Từ việc chính quyền cộng sản muốn đàn áp một công dân Việt Nam đấu tranh cho tự do, dân chủ và nhân quyền, họ đã xâm phạm đến công việc đầu tư, kinh doanh của người nước ngoài mà ở đây là công dân Hoa Kỳ. Do vậy, chính quyền cộng sản sẽ gặp rắc rối trong chuyện này.

Về việc Ban chủ nhiệm và Hội đồng khen thưởng kỷ luật của Đoàn luật sư mời lên làm việc. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết rằng từ lâu cộng sản Việt Nam đã nhiều lần muốn xoá bỏ chữ luật sư đi kèm với tên tuổi của ông, phía đoàn luật sư luôn nói ông dùng danh nghĩa luật sư để làm những công việc không đúng. Nhưng họ không hiểu rằng ông còn là thành viên của nhiều tổ chức luật sư quốc tế như Advocates International Association( Hiệp hội luật sư Cơ Đốc Quốc tế), Advocates Asia( Hội luật sư Cơ Đốc Châu Á) nên không nhất thiết ông phải sử dụng danh nghĩa là thành viên của Đoàn luật sư Hà Nội. Cho dù ông không là thành viên của Đoàn luật sư Hà Nội thì danh nghĩa luật sư vẫn gắn với ông suốt cuộc đời.

Khi được hỏi là luật sư có chuẩn bị tinh thần nếu chính quyền cộng sản gây sức ép buộc Đoàn luật sư Hà Nội khai trừ ông ra khỏi Đoàn không? Luật sư Đài cho biết là ông đã nghĩ đến điều đó từ khi dấn thân vào hoạt động đấu tranh cho tự do, dân chủ và nhân quyền. Ông nhấn mạnh rằng chừng nào Việt Nam chưa có tự do, dân chủ thì bản thân ông cũng không thể hành nghề luật sư để kiếm tiền được, ông sử dụng nghề nghiệp của mình chủ yếu để giúp cho bà con dân oan và lên tiếng bênh vực cho những người hoạt động tôn giáo và các nhà dân chủ khi họ bị sách nhiễu.

Luật sư Đài nói tiếp: “ Dường như chính quyền cộng sản đang nỗ lực đào luyện và thúc đẩy tôi trở thành một người hoạt động chính trị chuyên nghiệp, họ không muốn tôi hoạt động như một luật sư chuyên về nhân quyền và tự do tôn giáo.”

Khi được hỏi là luật sư sẽ làm gì khi ông không còn Văn phòng luật sư để hành nghề và công ty để kinh doanh. Luật sư Nguyễn Văn Đài cho biết: Trước hết tôi sẽ tranh đấu đến cùng để bảo quyền tự do kinh doanh và quyền hành nghề luật sư của mình. Trong trường hợp chính quyền cộng sản bất chấp pháp luật để tước quyền kinh doanh và hành nghề luật sư của tôi, tôi đã có nhiều phương án để lựa chọn, nhưng có lẽ tất cả mọi người kể cả những người cộng sản đều đang muốn tôi trở thành một chính trị gia để vận động quần chúng và đấu tranh trực tiếp cho công cuộc dân chủ hoá Việt Nam. Trong thâm tâm tôi luôn muốn mình chỉ là một luật sư nhân quyền, nhưng có lẽ hoàn cảnh lịch sử không muốn như vậy. Tôi còn đủ thời gian để cầu nguyện xin Thượng Đế soi sáng cho tôi trong quyết định cuối cùng. Dù tôi sẽ làm gì thì tôi luôn mong muốn nhận được sự cổ vũ và ủng hộ của nhân dân trong nước, đồng bào hải ngoại và cộng đồng quốc tế. Cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ của nhân dân Việt Nam còn dài và sẽ trải qua nhiều khó khăn, nhưng đó là con đường chân lý và chính nghĩa, sẽ được nhân dân trong nước đồng lòng ủng hộ và sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế nên nhất định sẽ thắng lợi.”

Phóng viên FNA thực hiện ngày 3 tháng 3 năm 2007.

Trả lời phỏng vấn Đài Chân Trời mới ngày 2-3-2007

Chân Trời mới:

Dạ thưa LS Nguyễn Văn Đài, trước hết xin LS cho biết vài cảm nghĩ về những cuộc đình công của người lao động Việt Nam dồn dập xảy ra tại Việt Nam từ cuối năm 2005 và kéo dài sang 2006? Và theo LS thì những sự kiện trên nói lên được điều gì về thực trạng xã hội, bối cảnh chính trị và đời sống của người lao động Việt Nam hiện tại?

LS Nguyễn Văn Đài:

Thưa chị Nguyệt Như, vào những tháng cuối năm 2005 và đầu năm 2006, khi biết tin hàng trăm nghìn công nhân trên cả nước đình công để đòi hỏi việc tăng lương, nâng cao đời sống của họ. Tôi thực sự buồn trước việc các tổ chức công đoàn của đảng cộng sản đại diện cho quyền lợi của người lao động, một số tổ chức công đoàn thì thông đồng với giới chủ để bóc lột người lao động, một số thì bất lực để giới chủ bóc lột các thành viên của mình. Đó là sự yếu kém của các tổ chức công đoàn do đảng cộng sản lãnh đạo. Sự yếu kém đó đã làm cho cuộc sống của hàng trăm nghìn người công nhân và gia đình của họ vô cùng khổ cực, họ phải làm việc vất đến 12 giờ một ngày mà không đủ sống. Cuộc sống khổ cực của người công nhân đồng nghĩa với việc thờ ơ, thiếu trách nhiệm của chính quyền của đảng cộng sản ở địa phương, một đảng mà lúc nào cũng nhân danh là đại diện của tầng lớp công nhân và nhân dân lao động. Nhưng thực chất thì họ chỉ lo cho lợi ích của bản thân và đồng đảng của họ. Đó là thực trạng đã sảy ra ở Việt Nam vào thời điểm đó.

Chân Trời mới:

Đối với luật lao động Việt Nam năm 1994, được tu chính năm 2002, thì theo LS đánh giá, trên mặt lý thuyết có những điểm gì đáng nói? Còn về thực hành thì như thế nào? Luật sư có nghĩ là luật lao động này sẽ được tôn trọng và bảo vệ không?

LS Nguyễn Văn Đài:

Trong cả hệ thống pháp luật của Việt Nam thì Bộ luật lao động được đánh giá là có tiến bộ nhất, gần sát với chuẩn mực quốc tế, trừ những qui định liên quan đến quyền đình công của người công nhân. Bởi chính quyền cộng sản sợ rằng việc sảy ra các cuộc đình công sẽ ảnh hưởng đến ổn định chính trị của họ. Do vậy những qui định về thủ tục đình công hết sức khắt khe, đến mức người công nhân không thể thực hiện đúng thủ tục được. Nên khi tổng kết về tính chất hợp pháp các cuộc đình công trong năm 2005 và 2006 thì có đến trên 95% các cuộc đình công là vi phạm luật.

Trên thực tế, các cuộc tranh chấp lao động sảy ra mà được toà án giải quyết, thường thì phần thắng nghiêng về phía người lao động. Chỉ một số ít vụ do có vấn đề tiêu cực của toà án mà người lao động đã bị thiệt thòi quyền lợi.

Chân Trời mới:

Xin LS cho biết vai trò của Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam trong trách nhiệm đại diện và bảo vệ quyền lợi của người lao động Việt Nam? Người lao động Việt Nam có nên trông cậy gì vào Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam không, thưa LS?

Nguyễn Văn Đài:

Theo luật công đoàn năm 1990 của Việt Nam thì có đến 10 Điều qui định về quyền và trách nhiệm của công đoàn. Trong đó có những quyền như để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động, Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam(TLĐLĐVN) có quyền trình dự án luật, pháp lệnh ra trước Quốc hội. Như vậy TLĐLĐVN có rất nhiều quyền lực để bảo vệ cho người lao động, nhưng trên thực tế, họ không làm được bao nhiêu công việc. Quyền lợi của người công nhân vẫn bị xâm phạm ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam. Người công nhân không thể trông cậy vào TLĐLĐVN, họ cần phải đấu tranh để dành quyền tự do thành lập lên tổ chức Công đoàn của riêng họ, để bảo vệ cho quyền và lợi ích của chính họ.

Chân Trời mới:

Theo LS thì hiện nay có bao nhiêu công đoàn đang thật sự hoạt động độc lập? Họ có đạt được thành quả gì đáng kể không? Họ có bị đàn áp không? Và nếu như chế độ chưa ra tay đàn áp họ như các tổ chức đấu tranh khác thì tại sao vậy?

LS Nguyễn Văn Đài:

Hiện nay ngoài TLĐLĐVN thì chỉ có một tổ chức Công đoàn Độc lập vừa được thành lập tháng 10 năm 2006. Hiện nay Công đoàn Độc lập chưa có hoạt động nào đáng kể từ khi được thành lập do khó khăn về tài chính, cũng như sự kiểm soát gắt gao và sách nhiễu của chính quyền cộng sản. Công đoàn Độc lập chưa bị một chiến dịch đàn áp qui mô nào, có lẽ là do CĐĐL chưa có hoạt động chính thức, hiện nay CĐĐL đang trong quá trình huấn luyện cán bộ công đoàn.

Chân Trời mới:

Trong vai trò là một người hiểu rõ pháp luật Việt Nam thì những người như luật sư có thể làm gì để giúp cho người lao động Việt Nam? Và làm thế nào để nhiều người trong cùng lãnh vực chuyên môn như luật sư quan tâm hơn đến việc bảo vệ người lao động nói riêng và pháp luật tại Việt Nam nói chung?

LS Nguyễn Văn Đài

Văn phòng luật sư của tôi thường xuyên tư vấn giúp cho người lao động và cử luật sư bảo vệ quyền lợi cho họ trước toà án. Những vụ việc chúng tôi tham gia hầu hết quyền lợi của người lao động đã được bảo vệ. Bởi người lao động rất nghèo nên đa phần là chúng tôi tư vấn miễn phí cho họ. Do đó cũng rất khó để các luật sư khác tham gia tư vấn cũng như bảo vệ miễn phí cho người lao động. Thường các luật sư thích bảo vệ cho bên giới chủ, bởi họ có tiền trả phí cho luật sư.

Chân Trời mới:

Theo LS dự đoán thì phong trào đấu tranh của người lao động trong năm 2007 sẽ như thế nào so với năm 2006? Và những người quan tâm cần phải làm gì để đưa phong trào đấu tranh đi lên, thưa luật sư?

LS Nguyễn Văn Đài:

Theo thông tin từ báo chí trong nước, thì trong năm 2007 lương của người lao động ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không tăng. Trong khi giá cả các mặt hàng thiết yếu cho đời sống của người lao động tăng nhanh, do vậy đời sống của người lao động sẽ tiếp tục bị khó khăn. Nếu không cải tiền lương thì cuối năm 2007 sẽ lại có các cuộc đình sảy ra trên qui mô cả nước.

Công đoàn Độc lập là một tổ chức độc lập với đảng cộng sản, trực tiếp bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Do vậy để giúp cho phong trào đấu tranh của người lao động đi lên thì CĐ ĐL rất cần sự ủng hộ, giúp đỡ về mọi mặt của cộng đồng quốc tế và cộng đồng người Việt ở hải ngoại.

Chân Trời mới:

Theo LS thì những yếu tố căn bản nào cần phải có trong một thể chế chính trị để quyền lợi của người lao động nói riêng và toàn thể dân chúng nói chung được tôn trọng và bảo vệ một cách đúng đắn và hợp pháp?

LS Nguyễn Văn Đài:

Để cho quyền lợi của người lao động nói riêng và của nhân dân được tôn trọng và bảo vệ một cách đúng đắn và hợp pháp thì điều đầu tiên phải xây dựng lên một Nhà nước có thiết chế dân chủ, trong đó người dân có quyền tự do lựa chọn người đại diện cho mình thông qua một cuộc bầu cử tự do, dân chủ, đa đảng và công bằng. Từ đó người dân sẽ có quyền tự do thành lập lên các tổ chức, đảng phái để bảo vệ quyền lợi cho chính họ.

Chân Trời mới:

Trong một chính thể mà nhà nước đàn áp luôn cả những người bảo vệ luật pháp như luật sư chỉ vì lên tiếng phản đối sự vi phạm pháp luật của họ, như đã xảy ra trong những ngày qua, thì làm sao để bảo đảm luật pháp và hiến pháp được thi hành đúng đắn, thưa LS?

LS Nguyễn Văn Đài:

Trong chế độ độc đảng cộng sản cầm quyền thì hiến pháp và luật pháp không bao giờ được thi hành đúng đắn. Chính quyền cộng sản sẵn sàng dẫm đạp lên pháp luật để đàn áp người dân khi họ có tiếng nói phản đối những bất công trong xã hội do chính chế độ cộng sản đó gây ra. Vì vậy chỉ có một con đường duy nhất là dấn thân mình vào công cuộc đấu tranh cho tư do, dân chủ và nhân quyền. Xây dựng lên một Nhà nước dân chủ đa đảng, trong đó mọi đảng phái, tổ chức chính trị và mọi người dân đều bị cai trị bởi luật pháp. Đó là giải pháp duy nhất để cho công lý được thực thi ở Việt Nam.