Thursday, March 1, 2007

Trả lời phỏng vấn Đài Chân Trời mới ngày 2-3-2007

Chân Trời mới:

Dạ thưa LS Nguyễn Văn Đài, trước hết xin LS cho biết vài cảm nghĩ về những cuộc đình công của người lao động Việt Nam dồn dập xảy ra tại Việt Nam từ cuối năm 2005 và kéo dài sang 2006? Và theo LS thì những sự kiện trên nói lên được điều gì về thực trạng xã hội, bối cảnh chính trị và đời sống của người lao động Việt Nam hiện tại?


LS Nguyễn Văn Đài:

Thưa chị Nguyệt Như, vào những tháng cuối năm 2005 và đầu năm 2006, khi biết tin hàng trăm nghìn công nhân trên cả nước đình công để đòi hỏi việc tăng lương, nâng cao đời sống của họ. Tôi thực sự buồn trước việc các tổ chức công đoàn của đảng cộng sản đại diện cho quyền lợi của người lao động, một số tổ chức công đoàn thì thông đồng với giới chủ để bóc lột người lao động, một số thì bất lực để giới chủ bóc lột các thành viên của mình. Đó là sự yếu kém của các tổ chức công đoàn do đảng cộng sản lãnh đạo. Sự yếu kém đó đã làm cho cuộc sống của hàng trăm nghìn người công nhân và gia đình của họ vô cùng khổ cực, họ phải làm việc vất đến 12 giờ một ngày mà không đủ sống. Cuộc sống khổ cực của người công nhân đồng nghĩa với việc thờ ơ, thiếu trách nhiệm của chính quyền của đảng cộng sản ở địa phương, một đảng mà lúc nào cũng nhân danh là đại diện của tầng lớp công nhân và nhân dân lao động. Nhưng thực chất thì họ chỉ lo cho lợi ích của bản thân và đồng đảng của họ. Đó là thực trạng đã sảy ra ở Việt Nam vào thời điểm đó.

Chân Trời mới:

Đối với luật lao động Việt Nam năm 1994, được tu chính năm 2002, thì theo LS đánh giá, trên mặt lý thuyết có những điểm gì đáng nói? Còn về thực hành thì như thế nào? Luật sư có nghĩ là luật lao động này sẽ được tôn trọng và bảo vệ không?

LS Nguyễn Văn Đài:

Trong cả hệ thống pháp luật của Việt Nam thì Bộ luật lao động được đánh giá là có tiến bộ nhất, gần sát với chuẩn mực quốc tế, trừ những qui định liên quan đến quyền đình công của người công nhân. Bởi chính quyền cộng sản sợ rằng việc sảy ra các cuộc đình công sẽ ảnh hưởng đến ổn định chính trị của họ. Do vậy những qui định về thủ tục đình công hết sức khắt khe, đến mức người công nhân không thể thực hiện đúng thủ tục được. Nên khi tổng kết về tính chất hợp pháp các cuộc đình công trong năm 2005 và 2006 thì có đến trên 95% các cuộc đình công là vi phạm luật.

Trên thực tế, các cuộc tranh chấp lao động sảy ra mà được toà án giải quyết, thường thì phần thắng nghiêng về phía người lao động. Chỉ một số ít vụ do có vấn đề tiêu cực của toà án mà người lao động đã bị thiệt thòi quyền lợi.

Chân Trời mới:

Xin LS cho biết vai trò của Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam trong trách nhiệm đại diện và bảo vệ quyền lợi của người lao động Việt Nam? Người lao động Việt Nam có nên trông cậy gì vào Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam không, thưa LS?

Nguyễn Văn Đài:

Theo luật công đoàn năm 1990 của Việt Nam thì có đến 10 Điều qui định về quyền và trách nhiệm của công đoàn. Trong đó có những quyền như để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động, Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam(TLĐLĐVN) có quyền trình dự án luật, pháp lệnh ra trước Quốc hội. Như vậy TLĐLĐVN có rất nhiều quyền lực để bảo vệ cho người lao động, nhưng trên thực tế, họ không làm được bao nhiêu công việc. Quyền lợi của người công nhân vẫn bị xâm phạm ở khắp nơi trên đất nước Việt Nam. Người công nhân không thể trông cậy vào TLĐLĐVN, họ cần phải đấu tranh để dành quyền tự do thành lập lên tổ chức Công đoàn của riêng họ, để bảo vệ cho quyền và lợi ích của chính họ.

Chân Trời mới:

Theo LS thì hiện nay có bao nhiêu công đoàn đang thật sự hoạt động độc lập? Họ có đạt được thành quả gì đáng kể không? Họ có bị đàn áp không? Và nếu như chế độ chưa ra tay đàn áp họ như các tổ chức đấu tranh khác thì tại sao vậy?

LS Nguyễn Văn Đài:

Hiện nay ngoài TLĐLĐVN thì chỉ có một tổ chức Công đoàn Độc lập vừa được thành lập tháng 10 năm 2006. Hiện nay Công đoàn Độc lập chưa có hoạt động nào đáng kể từ khi được thành lập do khó khăn về tài chính, cũng như sự kiểm soát gắt gao và sách nhiễu của chính quyền cộng sản. Công đoàn Độc lập chưa bị một chiến dịch đàn áp qui mô nào, có lẽ là do CĐĐL chưa có hoạt động chính thức, hiện nay CĐĐL đang trong quá trình huấn luyện cán bộ công đoàn.

Chân Trời mới:

Trong vai trò là một người hiểu rõ pháp luật Việt Nam thì những người như luật sư có thể làm gì để giúp cho người lao động Việt Nam? Và làm thế nào để nhiều người trong cùng lãnh vực chuyên môn như luật sư quan tâm hơn đến việc bảo vệ người lao động nói riêng và pháp luật tại Việt Nam nói chung?

LS Nguyễn Văn Đài

Văn phòng luật sư của tôi thường xuyên tư vấn giúp cho người lao động và cử luật sư bảo vệ quyền lợi cho họ trước toà án. Những vụ việc chúng tôi tham gia hầu hết quyền lợi của người lao động đã được bảo vệ. Bởi người lao động rất nghèo nên đa phần là chúng tôi tư vấn miễn phí cho họ. Do đó cũng rất khó để các luật sư khác tham gia tư vấn cũng như bảo vệ miễn phí cho người lao động. Thường các luật sư thích bảo vệ cho bên giới chủ, bởi họ có tiền trả phí cho luật sư.

Chân Trời mới:

Theo LS dự đoán thì phong trào đấu tranh của người lao động trong năm 2007 sẽ như thế nào so với năm 2006? Và những người quan tâm cần phải làm gì để đưa phong trào đấu tranh đi lên, thưa luật sư?

LS Nguyễn Văn Đài:

Theo thông tin từ báo chí trong nước, thì trong năm 2007 lương của người lao động ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không tăng. Trong khi giá cả các mặt hàng thiết yếu cho đời sống của người lao động tăng nhanh, do vậy đời sống của người lao động sẽ tiếp tục bị khó khăn. Nếu không cải tiền lương thì cuối năm 2007 sẽ lại có các cuộc đình sảy ra trên qui mô cả nước.

Công đoàn Độc lập là một tổ chức độc lập với đảng cộng sản, trực tiếp bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Do vậy để giúp cho phong trào đấu tranh của người lao động đi lên thì CĐ ĐL rất cần sự ủng hộ, giúp đỡ về mọi mặt của cộng đồng quốc tế và cộng đồng người Việt ở hải ngoại.

Chân Trời mới:

Theo LS thì những yếu tố căn bản nào cần phải có trong một thể chế chính trị để quyền lợi của người lao động nói riêng và toàn thể dân chúng nói chung được tôn trọng và bảo vệ một cách đúng đắn và hợp pháp?

LS Nguyễn Văn Đài:

Để cho quyền lợi của người lao động nói riêng và của nhân dân được tôn trọng và bảo vệ một cách đúng đắn và hợp pháp thì điều đầu tiên phải xây dựng lên một Nhà nước có thiết chế dân chủ, trong đó người dân có quyền tự do lựa chọn người đại diện cho mình thông qua một cuộc bầu cử tự do, dân chủ, đa đảng và công bằng. Từ đó người dân sẽ có quyền tự do thành lập lên các tổ chức, đảng phái để bảo vệ quyền lợi cho chính họ.

Chân Trời mới:

Trong một chính thể mà nhà nước đàn áp luôn cả những người bảo vệ luật pháp như luật sư chỉ vì lên tiếng phản đối sự vi phạm pháp luật của họ, như đã xảy ra trong những ngày qua, thì làm sao để bảo đảm luật pháp và hiến pháp được thi hành đúng đắn, thưa LS?

LS Nguyễn Văn Đài:

Trong chế độ độc đảng cộng sản cầm quyền thì hiến pháp và luật pháp không bao giờ được thi hành đúng đắn. Chính quyền cộng sản sẵn sàng dẫm đạp lên pháp luật để đàn áp người dân khi họ có tiếng nói phản đối những bất công trong xã hội do chính chế độ cộng sản đó gây ra. Vì vậy chỉ có một con đường duy nhất là dấn thân mình vào công cuộc đấu tranh cho tư do, dân chủ và nhân quyền. Xây dựng lên một Nhà nước dân chủ đa đảng, trong đó mọi đảng phái, tổ chức chính trị và mọi người dân đều bị cai trị bởi luật pháp. Đó là giải pháp duy nhất để cho công lý được thực thi ở Việt Nam.

No comments: